Powstanie w Iraku (1991)

Powstanie w Iraku (1991)

Zniszczony czołg T-72 w czasie powstania irackiego
Czas	1 marca – 5 kwietnia 1991
Miejsce	Irak
Wynik	zwycięstwo sił rządowych masowe represje i exodus 1,8 miliona ludzi z Iraku kontynuacja konfliktu z Kurdami na północy Iraku do października 1991 roku
Strony konfliktu
Rząd Iraku: Partia Baas Armia Iracka Gwardia Republikańska Armia Ludowa Al-Amn al-Amm Główna Dyrekcja Wywiadu Iraccy chrześcijanie Organizacja Bojowników Ludowych Iranu Opozycja: Najwyższa Rada Islamska w Iraku Organizacja Badr Zew Islamu Iracka Partia Komunistyczna lewicowe skrzydło Partii Baas Zowaa dezerterzy z wojska Peszmergowie: Demokratyczna Partia Kurdystanu Patriotyczna Unia Kurdystanu Komunistyczna Partia Kurdystanu Islamski Ruch Kurdystanu
Dowódcy
Saddam Husajn Izzat Ibrahim ad-Duri Husajn Kamil al-Madżid Ali Hasan al-Madżid Taha Jasin Ramadan Tarik Aziz Kusajj Saddam Husajn Masud Radżawi Marjam Radżawi Muhammad Bakir al-Hakim Abd al-Aziz al-Hakim Hadi al-Amiri Fawzi Mutlaq al-Rawi Masud Barzani Dżalal Talabani
Siły
Siły irackie: 300 000 Ochotnicy irańscy: 4500 Siły irackie: 40 000–50 000 Ochotnicy kurdyjscy: 19 000–57 000
Straty
5000 zabitych i wziętych do niewoli 25 000–180 000 zabitych (głównie cywilów)
brak współrzędnych
Multimedia w Wikimedia Commons

Powstanie w Iraku w 1991, nazywane przez szyitów irackich intifadą – zbrojne powstanie wymierzone w dyktatorskie rządy Saddama Husajna w Iraku. Wybuchło ono natychmiast po tym, gdy armia iracka poniosła klęskę w starciu z międzynarodową koalicją kierowaną przez Stany Zjednoczone podczas operacji Pustynna Burza i musiała wycofać się z okupowanego Kuwejtu. Pod wrażeniem wezwań amerykańskich przywódców do buntu przeciwko irackiej dyktaturze, do walki z nią spontanicznie przystąpiły dwie dyskryminowane grupy: iraccy szyici w południowym Iraku oraz zamieszkujący północną część kraju Kurdowie.

Powstańcy nie otrzymali zagranicznego wsparcia; słabo uzbrojeni i pozbawieni jednolitego kierownictwa ponieśli klęskę w walkach z Gwardią Republikańską. Podczas przeprowadzonej przez Alego Hasana al-Madżida, Husajna Kamila al-Madżida oraz Tahę Jasina Ramadana pacyfikacji szyitów zginęło od 50 tys. do 300 tys. powstańców i cywilów. Z Iraku uciekło ponadto ok. 2 mln Kurdów; atak na ich społeczność uniemożliwiły działania amerykańskie, brytyjskie i francuskie, przede wszystkim ustanowienie strefy zakazu lotów na północ od 36 równoleżnika.